Φίλεμα του Μάνου Κουνουγάκη

Το βραβευμένο έργο του Μάνου Κουνουγάκη, που ανεβαίνει παράλληλα σε Κρήτη και Πάρο, κάνει πρεμιέρα το Σάββατο 29 Μαρτίου στο Θέατρο Άβατον, σε σκηνοθεσία της Λίνας Αλτιπαρμάκη. 

Το κείμενο έχει ως αφετηρία προφορικές μαρτυρίες για τη Ναζιστική Κατοχή στην Κρήτη και πιο συγκεκριμένα για την εκτέλεση 25 αμάχων στο χωριό Γέργερη, Ηρακλείου, και στο γεύμα που παρέθεσε ένας καφετζής-παντοπώλης στους Ναζί την παραμονή της εκτέλεσης. Στον πυρήνα του έργου τοποθετείται η Φιλοξενία, η οποία ορθώνεται ως φορέας φωτός απέναντι στο απόλυτο κακό του ναζισμού (και του όποιου αντίστοιχου του ναζισμού εμφανίζεται απειλητικά στην ανθρώπινη ιστορία). Παράλληλα θίγει θέματα όπως το μίσος, η εκδίκηση, η συγχώρεση, οι διακρίσεις, ο ρατσισμός, η αναζήτηση της γαλήνης, η αποδοχή του άλλου και η ατομική ευθύνη.

Το έργο έχει αποσπάσει διακρίσεις, όπως το Πρώτο Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα του Φεστιβάλ Μονεμβασιάς, τοΒραβείο Πρωτότυπο Έργου στο Φεστιβάλ Κορίνθου ενώ έχει παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Ελληνικού Έργου Praxis Nine στην Οξφόρδη και το Λονδίνο.

Λίγα λογια για την υπόθεση:

Η Άννα και ο Γιόζεφ έχουν ένα καφενέ σε ένα ορεινό χωριό. Ενώ ο στρατός κατοχής ετοιμάζεται να κάψει το χωριό τους, οι δυο τους αναγκάζονται να ετοιμάσουν τραπέζι για τους κατακτητές με τον Γιόζεφ να θεωρεί τη Φιλοξενία ως ύψιστο χρέος του και την Άννα να επιθυμεί να τους δηλητηριάσει. Δυο στρατιωτικοί,ο διοικητής Κλίνσμαν και η Λοχαγός Μάουερ, καθώς και ένα ντόπιος συνεργάτης τους εμφανίζονται στον καφενέ και απολαμβάνουν ένα γεύμα γεμάτο εντάσεις.. Τι θα ακολουθήσει και ποιος θα επιβιώσει στο τέλος;

Σημείωμα συγγραφέα:

Το “Φίλεμα” αποτελεί μια ιστορία παράλληλης πραγματικότητας με βασικό ερώτημα το πως θα ήταν ο κόσμος μας αν πέρα από τον homo sapiens είχε επιβιώσει κι άλλο ένα είδος ανθρώπου. Ωστόσο, έχει τις ρίζες του στη Κατοχική Κρήτη και στις αφηγήσεις του παππού μου, Μανόλη, για τα γεγονότα που οδήγησαν στην εκτέλεση 25 αμάχων (μεταξύ των οποίων και ο αδερφός του, Μιχάλης) στο χωριό μου, Γέργερη Ηρακλείου. Πιο συγκεκριμένα, στην ιστορία ενός καφετζή που έκανε το τραπέζι στους Ναζί την παραμονή της εκτέλεσης.   

Προσπάθεια μου ήταν να γράψω ένα βαθιά αντιρατσιστικό και αντιναζιστικό έργο με βασικό πυρήνα του τη Φιλοξενία, η οποία ορθώνεται ως φορέας φωτός απέναντι στο απόλυτο κακό του ναζισμού (και του όποιου αντίστοιχου του ναζισμού προβάλει απειλητικά στην ανθρώπινη ιστορία). Ωστόσο, στο έργο μπορεί να εντοπιστεί μια  ευρύτερη βεντάλια θεμάτων όπως, για παράδειγμα,  το μίσος, η εκδίκηση, η συγχώρεση, οι διακρίσεις και η ατομική ευθύνη του καθενός μας. 

Φέτος, πέρα από την Αθήνα, θα παρουσιαστεί σε άλλες δύο παραγωγές στην Κρήτη και τις Κυκλάδες. Ένας ακόμα όμορφος κύκλος έχει ξεκινήσει, καθώς στο ανέβασμα της Αθήνας, στο θέατρο Άβατον τον Μάρτιο του 2025, σκηνοθετεί το έργο μου μια φίλη, η Λίνα Αλτιπαρμάκη, τόσο παλιά όσο και αγαπημένη. Στο πλαίσιο αυτό, έχω τη χαρά να συζητώ τόσο μαζί της, όσο και με τους ηθοποιούς που μας τιμούν με τη συνεργασία τους, να παρευρίσκομαι στις πρόβες και να βλέπω νέες πτυχές του έργου μου να ζωντανεύουν -προσεχώς- επί σκηνής. Καλό μας ταξίδι.

Μάνος Κουνουγάκης

Σκηνοθετικό σημείωμα:

‘Το φίλεμα είναι πράξη φιλανθρωπίας. Ιερή προσφορά. Ας τους φιλέψουμε λοιπόν.’

Όταν πήρα το βιβλίο στα χέρια μου, ένιωσα περηφάνεια και χαρά, όταν το διάβασα σκέφτηκα πολλά. Ένα εξαιρετικό έργο, ενός εξαιρετικού φίλου. Όταν ένα χαλαρό Παγκρατιώτικο απόγευμα αποφασίσαμε πως θα το ανεβάσουμε, ναι, ήταν η αφετηρία μας. Και ξαφνικά βρέθηκα να συμβιώνω, σχεδόν, με τον συγγραφέα και με πέντε χαρακτήρες, εκ των οποίων ο καθένας, με τον δικό του ευεργετικό και ερμηνευτικό τρόπο, πετούσε το χαρτί του στο τραπέζι, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Και έτσι πήραμε ζωή. Ο Γιόζεφ δεν είναι sapiens και θεωρεί τη φιλοξενία ιερή, χωρίς να λογαριάζει ποιον κερνάει. Η Άννα δεν ξέρει αν το σωστό είναι να τραπεζώσει ή να σκοτώσει τον εχθρό, οι κατακτητές, η Λοχαγός Μάουερ κι ο Διοικητής Κλίνσμαν κάνουν την απεχθή δουλίτσα τους και βιώνουν παράλληλα τις αντιθέσεις και τις ρωγμές τους, ο δοσίλογος ‘φίλος’ τους, ο Ιάκωβος, ενσαρκώνει το απόλυτο κακό. Ή μήπως δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα; Ξέρει κανείς μας άραγε τη σωστή έκφραση της καλοσύνης, το τι σημαίνει καθήκον, αγάπη, μίσος, συγχώρεση, υπέρβαση, ματαίωση; Ξέρει κανείς μας άραγε τι ακριβώς σημαίνει το να είσαι άνθρωπος; Δεν θέλουμε να διδάξουμε το κοινό μας, ούτε να απαντήσουμε -ακριβώς- στα ερωτήματα αυτά. Μόνο να τα θέσουμε και να αναρωτηθούμε όλοι μαζί. Ας τους φιλέψουμε λοιπόν.

Ευχαριστούμε την ομάδα μας και όλους τους συντελεστές και φίλους του Φιλέματος για αυτό το όμορφο ταξίδι.

Λίνα Αλτιπαρμάκη 

Συντελεστές:

Κείμενο: Μάνος Κουνουγάκης

Σκηνοθεσία: Λίνα Αλτιπαρμάκη

Μουσική: Χρήστος Γαλάνης, Γιάννης Σαρρής

Σύμβουλος Παραγωγής/ Casting: Κατερίνα Σταθοπούλου

Οπτική Ταυτότητα Παράστασης: Ιωάννης Κ. Τσίγκας

Φωτογραφίες: Κατερίνα Καραδημήτρη

Υπεύθυνη Φωτισμών/Σκηνικών: Αποστολία Ζησιμοπούλου

Video Art: Στέφανος Schultz

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Γιώτα Δημητριάδη

Παίζουν: Αντώνης Βούλτσος- Δαμουλάκης (Διοικητής Κλίνσμαν), Ευγενία Μαραγκού (Λοχαγός Μαρία Μάουερ), Ντόρα Μάτσικα (Άννα), Νίκος Στεργιώτης (Ιάκωβος Μαγιάς) και  Γιάννης Χαρμπάτσης (Γιόζεφ)

Πληροφορίες:

Τιμές εισιτηρίων:14€ μέσω more, 15 ταμείο, 10 άνεργοι/φοιτητικό/ΑΜΕΑ/άνω των 65, 7 ΣΕΗ

Διάρκεια: 90 λεπτά 

Σάββατο στις 21:00

Κυριακή στις 19:00 

Πρεμιέρα: 29 Μαρτίου 

Τελευταία παράσταση: 27 Απριλίου (παραστάσεις δεν θα γίνουν το Μ. Σάββατο και το Πάσχα, 19 και 20 Απριλίου)

Προπώληση: more.com

Θέατρο Άβατον

Διεύθυνση: Ευπατριδών 3, Αθήνα 118 54 / 5 λεπτά από το μετρό του Κεραμεικού 

Τηλέφωνο: 21 0341 2689