Η Πανούκλα - Κριτική

Στο θέατρο υπάρχει μαγεία, τα αδύνατα γίνονται δυνατά και για λίγη ώρα ανοίγει ένα παράθυρο σε μια άλλη διάσταση, η οποία συνδιαλέγεται με την δική μας με τους δικούς της όρους. Στο θέατρο 104, η ανακοίνωση για την έναρξη διαδέχεται την σιωπή και την πλήρη συσκότιση, ένας προβολέας αρχίζει να δυναμώνει το φως του πάνω στο λευκό γραφείο του γιατρού Ριέ και για δευτερόλεπτα η σκηνή αυτή “αιωρείται” στον χρόνο. Ένας γιατρός, το ημερολόγιο του, χιλιάδες νεκροί αρουραίοι, άνθρωποι που νοσούν και πεθαίνουν, μια πόλη σε καραντίνα, μια επιδημία: ένας βάκιλος κόντρα στους σύγχρονους θεσμούς θα δοκιμάσει τα όρια και τα πιστεύω των πολιτών και των αιρετών εκπροσώπων τους. 

Η Σοφία Καραγιάννη σκηνοθετεί την διάσημη “Πανούκλα” του Αλμπέρ Καμύ. Το ιστορικό πλαίσιο κατά το οποίο γράφει ο Καμύ την Πανούκλα (1947), φυσικά δεν αφορά σε μια επιδημία, αν και ο πόλεμος ίσως και να μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως μια επιδημία που αδρανεί και επανέρχεται ακριβώς όπως και ο βάκιλος της βουβωνικής πανώλης. Στο έργο του Καμύ παρακολουθούμε τον Γιατρό Ριέ, όπως αυτός καταθέτει το χρονικό της επιδημίας στην Πόλη. Ο Καμύ, αναδεικνύει τους θεσμούς της πόλης: τους επιστήμονες, την αιρετή εξουσία, την εκκλησία και τους πολίτες, και πως αυτοί αντιμετωπίζουν την απειλή από την αρχή έως το τέλος. Η λέξη «ανθρωπισμός» εκφερόμενη απ’ όλους τους ήρωες αυτού του έργου παίρνει άλλη μορφή και υπόσταση ανάλογα τον ομιλούντα, στην δε αντιπαράθεση Δρ. Ριέ και Ιερέα Πανελού, η συγγραφική πένα του Καμύ αναδεικνύει τον παραλογισμό των λογικοφανών επιχειρημάτων.  Η παράσταση της Σοφία Καραγιάννη δραματοποεί την «Πανούκλα» του Καμύ, με έναν λόγο θεατρικά εύγλωττο, και προσεγγίζει το θέμα πολυδιάστατα χάρις στην αγαστή συνεργασία όλων των συντελεστών. 

Μέσα σε ένα μαύρο «κουτί», εισέρχονται και εξέρχονται ως αρουραίοι αυτής της πόλης οι πρωταγωνιστές του έργου μέσα από μια τρύπα στον τοίχο. Το σπίτι,  ή διαφορετικά η Πόλη του Δρ. Ριέ απειλείται, η απειλή, όπως πάντα, αποδεικνύεται εσωτερική, καθώς το κενό στο «παραπέτασμα» μπορεί να κλείσει, αρκεί να αναγνωρίσουν την ύπαρξη του. Ίσως αυτό το σκηνικό και η μεταχείριση του από τους ηθοποιούς (Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός) είναι ότι πλησιέστερο στην πολιτική κριτική που ασκεί το έργο αυτό του Καμύ.  Τα παπούτσια είναι ένα αντικείμενο που τυγχάνει πολλών συμβολισμών, εδώ αναφέρεται στους νεκρούς αλλά ταυτόχρονα όταν η Πανούκλα (Μαμιός) τοποθετεί εαυτόν στις ψηλοτάκουνες γόβες, δημιουργεί μια πολυδιάστατη εικόνα που μαζί με την κίνηση του ηθοποιού διευρύνουν τον αστικό μύθο του ενδυματολογικού αυτού συμβόλου. 

Η κίνηση των ηθοποιών (Μαργαρίτα Τρίκκα) σηματοδοτεί μαζί με την παρουσία της μουσικού (Ευσταθία Λαγιοκάπα) τον χαρακτήρα αυτής της παράστασης που φωτίζει την κυνική διάσταση της επιδημίας. Το μουσικό μοτίβο που συνοδεύει τον Μαμιό από την αρχή ως το τέλος μαζί με αυτήν την τζαζ διάθεση της κίνησης του, δημιουργούν έναν ρυθμό «καμπαρέ», μικρές σκηνές, φωτισμένες εύστοχα (Νίκος Βλασσόπουλος), καλορρυθμισμένες που λειτουργούν αυτόνομα στην σπονδυλωτή σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη. Ο Πασσάς μαζί με τον Ιωσηφίδη καθώς ο πρώτος διαδέχεται τους ρόλους των Περιφερειάρχη, Θυρωρό, Πανελού και Ταρρού, αλληλεπιδρούν εξαιρετικά. Ο ρυθμός των διαλόγων τους είναι καταιγιστικός, η ενέργεια τους συμπυκνωμένη και πλήρως χαλιναγωγημένη μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον του ρόλου και της συνθήκης. Ο Μαμιός ως Πανούκλα είναι πάντα εκεί, σχεδιάζοντας τον ρόλο του κάπου ανάμεσα στα όρια της κομέντια και της κλοουνερί. 

Το ειδικό χρονικό πλαίσιο της παρούσας επιδημίας, λειτούργησε για την υποφαινόμενη σαν μια άμυνα, που μου επέτρεψε να δω πέρα από την επιδημία, την συντριβή των πολιτικών θεσμών μπροστά στην προέλαση ενός θανατηφόρου ιού. Είναι συγκινητικό όταν τοποθετούνται στο βάθρο τα παπουτσάκια ενός νεκρού παιδιού, όμως η ανάγκη να αναπροσδιορίσω το βλέμμα μου πέρα από τον φόβο και την θλίψη που βίωσαμε πρόσφατα, φώτισε την αλληλεπίδραση των χαρακτήρων αυτού του έργου. Αν υπάρχει κάτι που είναι σαφές στο έργο του Καμύ είναι η χειρουργική συνέπεια με την οποία εκτελεί την ιατροδικαστική εξέταση αυτής της επιδημίας που δεν είναι άλλη απ’ τον εγωισμό: «Η ανοησία επιμένει πάντα και θα μπορούσε κανείς να το διακρίνει αν δεν σκέφτονταν μόνο τον εαυτό του» (απόσπασμα από την «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ) 

Στοιχεία Παράστασης

Σκηνοθεσία:Σοφία Καραγιάννη, Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία:  Σοφία Καραγιάννη, Μιχάλης Βραζιτούλης, Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντίνα Κρίγκου, Μουσική: Στάθης Δρογώσης, Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα, Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος, Βοηθός σκηνοθέτη: Βασιλική Διαλυνά, Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου, Trailer: Στέφανος Κοσμίδης, Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη, Παραγωγή:GAFF

Ερμηνεία: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς ,Δημήτρης  Μαμιός και η μουσικός Ευσταθία Λαγιόκαπα

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Τηλέφωνα επικοινωνίας:6947409435, 210 3455020 Παραστάσεις  22,23,24,25,26  Σεπτεμβρίου  και 4,5, 11,12 Οκτωβρίου,  στις 9.00 μμ

Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 12€, Μειωμένο: 10€, Ατέλειες: 5€

Διάρκεια παράστασης : 80 λεπτά

Για την είσοδό τους στην παράσταση οι θεατές πρέπει να επιδεικνύουν είτε πιστοποιητικό πλήρους εμβολιασμού είτε πιστοποιητικό νόσησης. Το Θέατρο τηρεί όλους τους ισχύοντες κανόνες προστασίας από την εξάπλωση του COVID - 19. Η τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας των θεατών είναι υποχρεωτική κατά την προσέλευση τους και κατά την παραμονή τους στον χώρο του θεάτρου.