Υπηρέτης Δυό Αφεντάδων - Κριτική

Είδα τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2017 την παράσταση «ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ» του Κάρλο Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη στο νέο-ανακαινισθέν θέατρο ΑΛΦΑ των Ληναίου-Φωτίου, αυτό το υπέροχο και μοναδικό αθηναϊκό θεατρικό σημείο, το οποίο έχει περάσει εδώ και λίγο καιρό στα χέρια της θεατρικής ομάδας ΙΔΕΑ και η οποία με τη σειρά της έχει ονοματοδοτήσει τον χώρο αυτό, με απόλυτο σεβασμό στην ιστορία του. 

Η παράσταση πριν καν ανοίξει η αυλαία, άμα τη εμφανίσει του Κωνσταντίνου Μπιμπή στον ομώνυμο ρόλο και εν είδει «κομπέρ», μας υποσχέθηκε ότι θα ακολουθήσει και αυτή με τη σειρά της την ήδη πολυσυζητημένη αλλά τόσο σεμνή πορεία της ομάδας ΙΔΕΑ. Και ειλικρινά όσο περνούσε η ώρα τόσο περισσότερο γινόμασταν, όλοι οι θεατές, κοινωνοί αυτής της προσπάθειας τους. Το κείμενο, σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ, είχε «πειραχθεί» και μάλιστα τολμώ να πω αρκετά. Όχι όμως τόσο στον βασικό-δραματουργικό κορμό τού πρωτοτύπου όσο στις προσθήκες που η ίδια η ομάδα προχώρησε. Το κείμενο είχε πια μετουσιωθεί, με μια φρέσκια και σύγχρονη ματιά, σε κάτι το σημερινό και επίκαιρο. Ακροβατούσε μεταξύ ενός κλασσικού έργου και μιας μοντέρνας κωμωδίας. Οι προσθήκες της σύγχρονης σάτιρας του έδωσαν μια νότα ελαφράδας, αλλά σε καμία περίπτωση ελαφρότητας, όπως επίσης και αυτήν τη γεύση του ξέγνοιαστου καλοκαιρινού θεάματος. Η σκηνικά αφαιρετική σκηνοθεσία του κ. Κώστα Γάκη παρέπεμπε το όλο θέαμα με την κάποια σουρεάλ προσέγγισή του, ιδιαίτερα στην κύρια εμφάνιση της Αθανασίας Μουστάκα, σε λαϊκό θέατρο του παραλόγου. Ομολογουμένως η πρότασή του αυτή αν και αρχικώς ξενίζει και τρομάζει, τελικά ενσωματώνεται τόσο αρμονικά στην παράσταση που θαρρείς ότι είναι κομμάτι αναπόσπαστο του αρχικού κειμένου. Η οπτική αρμονία που μας πρόσφερε ο σκηνοθέτης, συνθέτοντας την Commedia dell’ Arte, με το θέατρο του σήμερα, είτε αυτό είναι θέατρο του παραλόγου, είτε σάτιρα, είτε μια απλή κωμωδία-φάρσα ήταν απολύτως επιτυχής και καίρια. Το διπλό παιχνίδι του Υπηρέτη-Τρουφαλντίνο ο σκηνοθέτης δεν το κράτησε αποκλειστικά και μόνο για τον ομώνυμο ρόλο αλλά το έχει περάσει σε όλη την παράσταση. Εκμεταλλεύεται έτσι όλα τα εργαλεία που του δίνονται και καταλήγει, ακόμα και από τα απλά τοπωνύμια των Τορίνο-Μπέργκαμο, να τα κάνει όπλα γέλιου. 

Η σκηνική παρουσία του Κων/νου Μπιμπή ήταν καθηλωτική. Κλόουν; Κωμικός; Μπεκετικός ήρωας; Ένας «ανθρωπάκος» που αναζητά απλώς τη σιγουριά του καθημερινού και τόσο απαραίτητου φαγητού; Ό,τι και όπως προσέγγιζε τον ρόλο τού Υπηρέτη-Τρουφαλντίνο μας τον «πέταγε» κάτω στην πλατεία ως δώρο. Η Αθανασία Μουστάκα κέντησε ειλικρινά σε αυτόν τον παράξενο ρόλο που της ανέθεσε ο σκηνοθέτης. Σκληρή, απρόσωπη, σχεδόν απάνθρωπη, έδωσε μια άλλη διαφορετική διάσταση στο όλο έργο του Γκολντόνι. Σταθερές αξίες οι Χρήστος Ευθυμίου και Γιάννης Δρακόπουλος πλαισίωσαν κυκλωτικά τον ήρωα, σχεδόν με χειρουργική ακρίβεια, η Κατερίνα Παπουτσάκη μια έκπληξη, δροσερή, άνετη, ακροβατούσε από ρόλο σε ρόλο με απόλυτη συνέπεια και χάρη. Από κοντά οι Γιώργος Κοψιδάς, Λιλικάκης Σταύρος, Μανιατάκου Λήδα και Φιλιός Άκης λειτουργούσαν άψογα ως καλοκουρδισμένες μηχανές σε αυτό το θεατρικό καρουζέλ.  Με τα σχεδόν αφαιρετικά σκηνικά, όπως προείπα, της Μικαέλα Λιακατά, τα αρμονικά στο μάτι κουστούμια της Βασιλικής Σύρμα, τους ακριβείς φωτισμούς της Χριστίνας Θανάσουλα και την επί σκηνής σε πολλά σημεία του έργου, μουσικής των Κ. Γάκη, Άκη Φιλιού και Λήδας Μανιατάκου πιστεύω ότι ο «ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ» του Κ. Γκολντόνι, ιδωμένος μέσα από τη ματιά της Ομάδας ΙΔΕΑ, στο θέατρο ΑΛΦΑ.ΙΔΕΑ, είναι μία πρόταση που πρέπει να τύχει σοβαρής αντιμετώπισης από το θεατρικό κοινό, αν θέλει να προσεγγίσει μια πιο ολοκληρωμένη αλλά συνάμα και διαφορετική ανάγνωση αυτού του υπέροχου κλασσικού κειμένου. 

Info Παράστασης