«Κεκλεισμένων των Θυρών» (Huis Clos) του Ζαν Πωλ Σαρτρ

Πρόκειται για μια σύγχρονη προσέγγιση του έργου που όμως διατηρεί τη διαχρονικότητα της φιλοσοφίας του Σαρτρ. Οι τρεις βασικοί χαρακτήρες του έργου (Γκαρσέν, Ινές, Εστέλ) συναντιούνται μετά θάνατον, άγνωστοι μεταξύ τους, εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο απροσδιόριστο, κατά τ’ άλλα οικείο, για να αναμετρηθούν με το παρελθόν τους, να ομολογήσουν πως έχουν υπάρξει θύτες και θύματα την ίδια στιγμή, και τελικά να διαπιστώσουν πως θα είναι έρμαια της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης. 

Ο κυριότερος λόγος για να ασχοληθώ ως ηθοποιός με το έργο είναι ο ίδιος ο συγγραφέας και η φιλοσοφία του. "Μπορεί να υπάρξουν καλύτερες εποχές, αλλά αυτή εδώ είναι η δική μας", όπως είπε και ο Σαρτρ. Η ουσία είναι πως την αντιμετωπίζουμε και πως τοποθετούμαστε απέναντι σ’ αυτή.

Εμείς επιλέγουμε την κόλαση ή τον παράδεισο που θέλουμε να ζήσουμε.

Το έργο του Σαρτρ γράφτηκε το 1944, τα θέματα της υποκρισίας και του καθωσπρεπισμού που θίγει είναι πάντα διαχρονικά και μας απασχολούν γιατί έχουν να κάνουν με την αποφυγή των αληθινών αισθημάτων και σκέψεων του ανθρώπου.

Η υποκρισία, με άλλα λόγια, είναι το αντίθετο της γνησιότητας και της ειλικρίνειας. Ένας άνθρωπος πέφτει στην κατάσταση της υποκρισίας όταν προσπαθεί να διατηρήσει μια εξωτερικά καλή εικόνα του εαυτού του προς τους άλλους, χωρίς ταυτόχρονα να φροντίζει ώστε και εσωτερικά να είναι αυτός ο καλός άνθρωπος που θέλει να φαίνεται ότι είναι.

Έλενα Θωμοπούλου

Η ιλαρή τραγωδία «Κεκλεισμένων των Θυρών» (Huis Clos) του Ζαν Πωλ Σαρτρ, σταθμός του υπαρξιστικού θεάτρου, παρουσιάζεται στο Θέατρο ΠΚ από το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για μια σύγχρονη προσέγγιση του έργου, που όμως διατηρεί τη διαχρονικότητα της φιλοσοφίας του Σαρτρ αναδεικνύοντας τα νοήματα του κειμένου και τους υπαινιγμούς του συγγραφέα. Παίζουν οι ηθοποιοί Βαλίσια Βύζα, Έλενα Θωμοπούλου και Απόστολος Χατζής, σε σκηνοθεσία Μαργαρίτας Αμαραντίδη. Τη μετάφραση υπογράφει ο Αλέξανδρος Βαμβούκος και τη μουσική ο Gautier. 

Οι τρεις βασικοί χαρακτήρες του έργου (Γκαρσέν, Ινές, Εστέλ) συναντιούνται μετά θάνατον, άγνωστοι μεταξύ τους, εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο απροσδιόριστο, κατά τ’ άλλα οικείο, για να αναμετρηθούν με το παρελθόν τους, να ομολογήσουν πως έχουν υπάρξει θύτες και θύματα την ίδια στιγμή, και τελικά να διαπιστώσουν πως θα είναι έρμαια της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης εις το διηνεκές.

Με αυτόν το τρόπο ο Σαρτρ επιθυμεί να φέρει στο φως το θέμα των προσωπικών επιλογών και τη χάραξη μιας ηθικής που συμφωνεί με αυτές, όσο ο άνθρωπος ζει και έχει τη δυνατότητα να πλάθει την πραγματικότητά του. Θίγει το θέμα του “καθωσπρεπισμού” και της υποκρισίας, αλλά συγχρόνως και τις επιπτώσεις που προκαλεί η αλήθεια. Ανοίγει επί σκηνής έναν διάλογο αντικρουόμενων θέσεων που οδηγεί τους χαρακτήρες του έργου σε “αδιέξοδο”, προσκαλώντας έτσι τους θεατές να πάρουν θέση σε σχέση με τα “αδιέξοδα” της δικής τους ζωής κάνοντας τις επιλογές τους πράξη στο παρόν.

Λοιπόν; Ποια είναι η δική σας “κόλαση” σε αυτή τη ζωή και τι θα κάνατε για να διεκδικήσετε τον δικό σας επί γης “παράδεισο”;

Σχετικά με το έργο και τον συγγραφέα:

Το «Κεκλεισμένων των Θυρών» (Huis Clos), το πιο πολυπαιγμένο θεατρικό έργο του Ζαν Πωλ Σαρτρ, το οποίο γράφτηκε και πρωτοπαίχτηκε το 1944, παραμένει χαρακτηριστικά επίκαιρο λόγω του θεματικού του άξονα σχετικά με τη γνώση του εαυτού μέσω του άλλου. Είναι το έργο από το οποίο προέκυψε η περίφημη ρήση «η κόλαση είναι οι άλλοι», καθώς οι ήρωες του περνούν από το ασυνείδητο στο συνειδητό. Πρόκειται για ένα κείμενο αλληγορικό, με έντονη θεατρικότητα που κάνει τις λέξεις να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του θεατή. 

Ο τίτλος του έργου επίσης συμβάλει σε αυτό, υπονοώντας «δίκη», «συνωμοσία», «προσωπική υπόθεση» και μέσω αυτού του πλαισίου κάνει τους χαρακτήρες του έργου πομπούς του νοήματος και της φιλοσοφίας του. 

Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre, 1905 - 1980), Γάλλος φιλόσοφος, υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος του φιλοσοφικού υπαρξισμού. Ως λογοτέχνης, κριτικός, και πολιτικός ακτιβιστής θεωρούσε ότι οι διανοούμενοι πρέπει να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία, έμπρακτα πέρα από κράτη ή καθεστώτα, και στήριξε τις πολιτικές του επιλογές με τη ζωή του και το έργο του. Η σύγκρουση με το κατεστημένο, η αναζήτηση του αυθεντικού τρόπου του υπάρχειν και η ιδέα της ελευθερίας αποτέλεσε την κύρια θεματολογία στο φιλοσοφικό του έργο του Σαρτρ. 

Ο Σαρτρ είναι επίσης γνωστός για την ανοικτή σχέση του με την διάσημη θεωρητικό του φεμινισμού Σιμόν ντε Μποβουάρ και οι δύο μαζί αμφισβήτησαν τις κοινωνικές και πολιτισμικές συμβάσεις του περιβάλλοντος τους (μεγαλοαστικό και ρηχό, “μπουρζουά”). Το 1964 τιμήθηκε με  βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, το οποίο και αρνήθηκε να παραλάβει, αναφέροντας πως “ένας συγγραφέας δεν πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να μετατραπεί σε θεσμό”, παραμένοντας έτσι συνεπής στις απόψεις του και τη φιλοσοφική του στάση.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Μετάφραση: Αλέξανδρος Βαμβούκος

Σκηνοθεσία, Σκηνικά, Κοστούμια: Μαργαρίτα Αμαραντίδη

Πρωτότυπη Μουσική: Gautier 

Δραματουργική Επιμέλεια, Βοηθός Σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Ζωγραφάκης

Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας

Φωτογραφίες - Βίντεο: Παναγιώτης Σιμόπουλος

Γραφιστικός Σχεδιασμός: Κάτια Δέδε

ΠΑΙΖΟΥΝ:

Γκαρσέν: Απόστολος Χατζής

Ινές: Βαλίσια Βύζα

Εστέλ: Έλενα Θωμοπούλου

Νεαρός (φωνή off): Gautier Βελισσάρης

ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΗΛΗ ΘΕΑΜΑΤΩΝ

Μέρες και ώρες παραστάσεων:

Σάββατο 21:30 

Κυριακή 18:30 

Τιμές εισιτηρίων:

Γενική είσοδος: 12 ευρώ

Μειωμένες τιμές: 10 ευρώ & 8 ευρώ

Διάρκεια: 90 λεπτά

Θέατρο ΠΚ

Κασομούλη 30 & Ρενέ Πυώ 2, Νέος Κόσμος

Τηλ.: 210 9011677