Μάλο Μόμε ή Μικρό Κορίτσι - Κριτική

Η Νάντια Δαλκυριάδου διασκευάζει και σκηνοθετεί την νουβέλα της Χαρούλας Αποστολίδου 

«Μάλο Μόμε, μικρό κορίτσι». Επί σκηνής σχηματίζεται ένα δίπολο ανάμεσα σε αυτόν που φεύγει κι αυτόν που μένει, ενώ ένας τρίτος άνθρωπος που άλλοτε ερμηνεύει την μικρότερη αδελφή κι άλλοτε παρεμβαίνει για να εξηγήσει - πληροφορήσει το κοινό για τα πιθανά ιστορικά και γλωσσολογικά ερωτήματα. Η Ιστορια επισήμως ξεκινά το 1959, όταν η Δυτική Γερμανία με την Ελλάδα συμφωνούν η πρώτη να δεχθεί εργατικό δυναμικό από την δεύτερη. Στοιχεία για την πολιτικοκοινωνική κατάσταση της χώρας μας, που από τις αρχές του 20ου αιώνα είναι σε συνεχή αναδιάρθρωση των συνόρων της, ανταλλαγές πληθυσμών, και μια τρομακτική ανάγκη ομογενοποίησης του πληθυσμού της δίνονται συνεχώς κατά την διάρκεια της παράστασης, ενώ πληροφορούμαστε για τους Σλαβομακεδόνες, που είναι και η καταγωγή των προσώπων του έργου, οι οποίοι“φιμώνονται” γλωσσολογικά και πολιτισμικά από ένα Κράτος - Βασίλειο που επιμένει στον πόλεμο κατά των “κομμουνιστοσυμμοριτών”. Η επιλογή της σταθερής πληροφόρησης και επεξήγησης επί σκηνής, προσφέρει μια άποψη θεάτρου ντοκουμέντο, και απομακρύνει από το δίπολο των δύο γυναικών που αναμετρώνται με την απουσία, τον νόστο και την απώλεια. 

Δραματουργικά επιδιώκεται μια συσχέτιση της προβληματικής σχέσης γονέα μετανάστη με τους απογόνους του που παραμένουν στην μητέρα πατρίδα και των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που οδηγούν - αν όχι διευκολύνουν τις μεγάλες μεταναστευτικές ροές από την Ελλάδα προς την Γερμανία εν προκειμένω. Ο θυμός, η απουσία, τα αναπάντητα γιατί, ο ανταγωνισμός ποιος έχει δίκιο ή άδικο. Η μητέρα έφυγε “γκασταρμπάιτερ” στην Γερμανία, και η κόρη γίνεται “μάνα” για την μικρή της αδερφή, νιώθει εγκατάλειψη παρά το γεγονός ότι μένει με τον παππου και την γιαγιά, προσπαθεί να γεμίσει ένα κενό που δεν είναι δική της ευθύνη να γεμίσει. Η μητέρα διατρανώνει τις δυσκολίες που έπρεπε να αντιπαρέλθει, επιβεβαιώνει τις υλικές προσδοκίες που είχε από την μετανάστευση τοποθετώντας τες πιο ψηλά από την συναισθηματική έλλειψη που προκάλεσε η απουσία της στις κόρες της. Ενδεικτική η σκηνή του “έϊ!”, που χρησιμοποιείται ως μομφή από την κόρη της, και είναι ίσως η μοναδική σκηνή που βλέπουμε την μητέρα να συναισθάνεται κάποια ντροπή, ίσως. 

Το σκηνικό μέρος της παράστασης γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της ερμηνείας, καθώς οι Δέσποινα Σαραφείδου και Ξένια Αλεξίου συσκευάζουν συνεχώς ρούχα, κλινοσκεπάσματα, φωτογραφίες, και κάδρα, εξαιρετική ατάκα “Τι να κάνω την Άνασσα και τον Άνακτα;” ένα ζήτημα που αναδεικνύει και το χάσμα γενεών, στο θέμα του πολιτικού status quo και όχι μόνο. Οι δύο ηθοποιοί ερμηνεύουν πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί, ειδικά η Ξένια Αλεξίου, η οποία βιώνει έναν βαθύ θυμό και προσπαθεί να βρει ένα “δίκιο” σε αυτό που της συνέβη, από το κούρεμα στον ύπνο της μέχρι το προξενιό, μέχρι ίσως θα έλεγα “την ζωή της ολάκερη”. Κι όσο προσπαθεί να βρει την αναγνώριση στο πρόσωπο της μητέρας της, τόσο η Δέσποινα Σαραφείδου, απεμπολεί τις επιθέσεις της, γιατί έκανε το καλύτερο που μπορούσε με τα λιγοστά που ήξερε, με τις λιγοστές δυνατότητες, ξενιτεύτηκε, για τα παιδιά της. Η σύγκρουση τους είναι ατελέσφορη, γιατί η μάνα δεν θα αποδεχθεί ποτέ την πιθανότητα να έχει δίκιο η κόρη της, ως εκ τούτου σε κάθε αντεπίθεση της κόρης με γεγονότα η μάνα θα προτάσσει το βάρος του ξενιτεμένου, για να καταλήξει η κόρη της: “Γράφτηκε άραγε ποτέ κάποιο ανάποδο τραγούδι; Γι’ αυτούς που έμειναν εδώ;” 

Η έντονη συγκινησιακή φόρτιση από την αντιπαράθεση Δέσποινας Σαραφείδου και Ξένιας Αλεξίου μπαίνει σε παύσεις, καθώς η Ήρα Ρόκου έχει επιφορτιστεί το σκέλος της επεξήγησης των γλωσσολογικών και πολιτικών αναφορών αν και ερμηνεύει περιστασιακά την μικρή αδελφή. Η Νάντια Δαλκυριάδου, παραμένει πιστή στην σκηνοθετική της πρόθεση όπως αναφέρει και στο σημείωμα της: “Μια ιστορία για το πώς η Ιστορία περνάει μέσα από την καρδιά των ανθρώπων”, και επεξεργάζεται δραματουργικά την νουβέλα της Χαρούλα Αποστολίδου με γνώμονα την επίδραση της Ιστορίας. Όμως προσωπικά παρακολουθώντας την παράσταση διαπιστώνω το συγκλονιστικό “μπρα ντε φερ” των δύο γυναικών, καθώς αδειάζουν την οικογενειακή “εστία”, το προγονικό σπίτι, ξεκόβοντας μια για πάντα με το παρελθόν που βαραίνει πάνω του και πάνω τους, και κάθε παύση στην συναισθηματική κλιμάκωση με απορρυθμίζει. 

Η παράσταση “Μάλο Μόμε, μικρό κορίτσι”, είναι μια εξαιρετική θεατρική πρόταση, που φωτίζει ένα μέρος της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, όχι μόνο ως προς τις μεταναστευτικές ροές των Ελλήνων μεταπολεμικά, αλλά και τις δογματικές και σχεδόν εθνοκαθαρτικές πολιτικές φίμωσης και ομογενοποίησης πληθυσμιακών ομάδων που υπήρχαν ήδη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ίσως νωρίτερα στην Ελληνική επικράτεια, στο όνομα ενός Έθνους - Κράτους. 

Συντελεστές:

Συγγραφέας: Χαρούλα Αποστολίδου, Διασκευή, Σκηνοθεσία:  Νάντια Δαλκυριάδου, Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαρία Απατσίδου, Ελένη Παναγιωτακοπούλου, Δραματουργική επεξεργασία: Ειρήνη Αμπουμόγλι, Νάντια Δαλκυριάδου, Επιμέλεια κίνησης: Μαρίνα Μαυρογένη, Βοηθός κινησιολόγου: Μαριάννα Σολομωνίδου, Σκηνικά, Κοστούμια: Έλλη Εμπεδοκλή, Βοηθός σκηνογράφου/ενδυματολόγου: Ασημίνα Κουτσογιάννη, Μουσική επιμέλεια: Οδυσσέας Γκάλλιος, Φωτισμοί: Γιώργος Ψυχράμης, Φωτογραφίες: Αγάπη Καλογιάννη, Trailer: Αγάπη Καλογιάννη, Στάθης Βασιλειάδης, Φανούριος Καζάκης, Σχεδιασμός αφίσας: Στέφανος Μιχαηλίδης, Βοηθός Παραγωγής: Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης, Επικοινωνία παράστασης: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας, Παραγωγή Καράκ ΑΜΚΕ 

Παίζουν: Δέσποινα Σαραφείδου, Ξένια Αλεξίου, Ήρα Ρόκου 

Φιλική συμμετοχή: Μπακάρ Αλμπακάρ 

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού 

Ευχαριστούμε θερμά τις κυρίες Άννα Κυριαζή, Ελένη Μουτάφη, Ολυμπία Φλαμπούτογλου και Αντιγόνη Λαμπράκη. 

Θέατρο Μεταξουργείο, Ακαδήμου 14, Μεταξουργείο

Παραστάσεις: Δευτέρα, Τρίτη, ώρα: 21.00. Διάρκεια: 110’.

Πληροφορίες: Τηλ.: 210523 4382. Τηλεφωνικές κρατήσεις: 6944189698

Τιμές εισιτηρίων: 14€ κανονικό, 10€ μειωμένο, 3€ ατέλεια

Προπώληση: more.gr