Νεφέλες – Κριτική

Οι «Νεφέλες», κωμωδία του Αριστοφάνη, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 423πΧ και κέρδισε το τρίτο βραβείο, δεν είναι το ίδιο έργο που σώζεται ως σήμερα. Ο ίδιος ο Αριστοφάνης, πιστεύοντας ότι είναι από τα καλύτερα έργα του το ξαναέγραψε αφού το άλλαξε ριζικά. Οι Νεφέλες, λοιπόν που σώζονται ως σήμερα είναι  από τα πιο αινιγματικά έργα του αγαπημένου ποιητή, αφού δεν μοιάζει σε τίποτα με τα υπόλοιπα έργα του. 

Ο Δημήτρης Καραντζάς, αναδεικνύει το «παράδοξο» των Νεφελών, κυρίως με την Παράβαση, κατά την διάρκεια της οποίας, σύσσωμος η Επίδαυρος γελούσε τόσο με τον λόγο του Ποιητή (Χρήστος Λούλης), όσο και με την ερμηνεία κάθε μέλους του Χορού ξεχωριστά, ιδιαιτέρως με τον Γιάννη Κλίνη. Είναι από τις σπάνιες στιγμές που όλο το κοίλον παρακολουθεί με απόλυτη συγκέντρωση την περίφημη πτώση του νομίσματος στην θυμέλη, για να αναλυθεί σε γέλια και χειροκροτήματα. Ο Δημήτρης Καραντζάς, σκηνοθετώντας τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη, απευθύνει μια κριτική παρατήρηση μέσα από το έργο που είναι ήδη κριτικό για τους σύγχρονους του Ποιητή˙ τι και πως ανεβαίνει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου; 

Τα σκηνικά (Κλειώ Μπομπότη) και τα κοστούμια (Ιωάννα Τσάμη) παραπέμπουν σε παραστάσεις που έχουν παίξει στο παρελθόν στην Επίδαυρο, κι αν η διδασκαλία κίνησης του Τάσου Καραχάλιου ενοποιεί τον Χορό των Νεφελών, το κοστούμι του κάθε ερμηνευτή τον μεταμορφώνει σε μια αυτοτελή δραματική μονάδα. Αυτή η αισθητική σύλληψη επιτείνει τον σχολιασμό του Δημήτρη Καραντζά που μεταφέρει αυτό το έργο «Αγώνα Ιδεών» στο σήμερα με έναν τρόπο έξυπνο, μειλίχιο, απαστράπτον όπως το κοστούμι του Δίκαιου Λόγου της αστραφτερής Καριοφυλλιά Καραμπέτη. Το φροντιστήριο του Σωκράτη, αυτός ο κύβος που για κάποιο λόγο επιλέχθηκε να είναι στα χρώματα του Σταθμού της Βικτώριας, γίνεται ένα πολύ ενδιαφέρον πεδίο φωτιστικών επιλογών από τον Αλέκο Αναστασίου. Στο ίδιο μοτίβο η φρέσκια και παιχνιδιάρικη μουσική του Ανρί Κεργκομάρ, προσφέρει αυτή την σύγχρονη νότα στην ιδιαίτερη αυτή παράσταση

Αναμφισβήτητα η προσοχή στρέφεται στον Αγώνα Δίκαιου και Άδικου Λόγου με τις εξαιρετικές Καραμπέτη και Τζήμου, ενώ στον ρόλο του Διαιτητή η Έμιλυ Κολιανδρή διακρίνεται για το ρυθμό και την ‘ατακαδόρικη’ διάθεση. Ο Σωκράτης του Καραθάνου είναι ευφυής, και ισορροπεί περίτεχνα και οριακά με περσόνα του Γιώργου Μαρίνου. Στον δεύτερο Αγώνα (από τις ιδιαιτερότητες του έργου αυτού η ύπαρξη και δεύτερου αγώνα) ο Αινείας Τσαμάτης συντρίβει με το ύφος του «αυτονόητου» τον έξοχο Γιώργο Γάλλο, που θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα φρικτό λογικό αδιέξοδο. Ουσιαστικά η ατάκα του Γιάννη Κλίνη στην Παράβαση «εδώ κάνουμε τραγωδία» βρίσκει τον στόχο της στην λήξη του έργου, όταν ο Αριστοφάνης προτάσσει ακέραια τον διχασμό ανάμεσα στο παλιό και το νέο. 

Οι «Νεφέλες» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, είναι παρά το εικαστικό – αισθητικό τους κομμάτι, μια ιδιαίτερα εγκεφαλική προσέγγιση του εν λόγω έργου, με λεπτές αποχρώσεις κριτικού και δεικτικού πνεύματος. Το τέλος των «Νεφελών» δεν είναι τυπικό του Αριστοφάνη και παρομοιάζει σε τέλος τραγωδίας, η επιλογή και μόνο του εν λόγω έργου αποτελεί μια καλλιτεχνική δήλωση.

Μετάφραση: Γιάννης Αστερής, Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς, Συνεργάτης στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου, Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη, Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, 

Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος, Μουσική:Ανρί Κεργκομάρ, Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου, 

Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα

Παίζουν: Γιώργος Γάλλος (Στρεψιάδης), Νίκος Καραθάνος (Σωκράτης), Αινείας Τσαμάτης (Φειδιππίδης), Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Δίκαιος Λόγος), Θεοδώρα Τζήμου (Άδικος Λόγος), Χρήστος Λούλης (Ποιητής), Γιάννης Κλίνης (Δανειστής), Πάνος Παπαδόπουλος (Μαθητής Α'), Παναγιώτης Εξαρχέας (Μαθητής Β'), Κορυφαίες: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη,Έμιλυ Κολιανδρή, Ελίνα Ρίζου, Χορός (με αλφαβητική σειρά): Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Παναγιώτης Εξαρχέας,Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννης Κλίνης, Εμιλυ Κολιανδρή, Χρήστος Λούλης, Πάνος Παπαδόπουλος, Θεοδώρα Τζήμου

Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη

Clouds – Review

“Clouds” by Aristophanes, was first presented 423 BC and has won the third prize; nevertheless that is not the same play we see staged today. Aristophanes, certain that “Clouds” was one of his best plays, has rewritten the play changing it completely before replaying it for the audience. Therefore, “Clouds” as we see it staged nowadays is one of the most enigmatic plays of this popular poet, since it looks nothing like the rest of his works.

Dimitris Karantzas highlights the paradox of “Clouds”, especially at the parabasis, during which audience of Epidaurus was laughing out loud both with the Poet’s speech (Christos Loulis) as well as the performance of each member of the Chorus individually, especially with Giannis Klinis. It is one of the rare occasions when the whole ‘koilon’ holds breath while watching the famous dropping of a coin at the ‘thymeli’ only to burst into laughter and applauses after the clear and strong sound. Dimitris Karantzas stages Aristophanes’s “Clouds” addressing a critical observation through an already criticizing play for the poet’s contemporary audience; what and how plays are staged at the Ancient Theatre of Epidaurus?

The sets (Cleo Boboti) and the costumes (Ioanna Tsami) refer to previous productions staged at Epidaurus, and although the movement taught by Tasos Karahalios unifies the Chorus of Clouds, the costume of every performer transforms him and her into an independent dramatic figure. The particular esthetics invest into the modern commentary of Dimitris Karantzas that transcends this play via the “Agon of Ideas” with smart, gentle and shining way just like the costume of the Superior Argument. Socrates’s School, this cube that for some reason was chosen to alike the coloring of Victoria Station, is an interesting field for the light design of Alekos Anastasiou. With the same pattern, Henri Kergomard’s fresh and playful music is adding up to this special production. 

The battle of Superior and Inferior Argument performed beautifully by Karabeti and Tzimou, with Emily Koliandri being the rhythmical and picking up the lines referee, undoubtedly gathers the attention. Karathanos is performing a brilliant Socrates, and borders artistically to a Giorgos Marinos persona. At the second Agon (one of this play’s particularities is the double agon) Aineias Tsamatis crashes with his ‘self-explanatory’ tone the excellent Giorgos Gallos, who will face devastated the horrible logical dead end. In essence Giannis Klinis’s line at the parabasis: “we are staging a tragedy here!”, finds its target at the end of the play, when Aristophanes proposes the integral splitting between the old and the new.

Dimitris Karantzas staging of the “Clouds”, besides the visual – esthetical part, is a particularly sophisticated approach of the play, showing distinct shades of critical and indicative spirit. The ending of the “Clouds” is not Aristophanes typical and resembles to that of a tragedy; the mere choosing of this play is an artistic statement. 

Artists

Translated by Giannis Asteris, Directed by Dimitris Karantzas, Dramaturgical collaboration: Theodora Kapralou, Set design: Cleo Boboti, Costume design: Ioanna Tsami, 

Movement: Tasos Karahalios, Music: Henri Kergomard, Lighting design: Alekos Anastasiou, 

Assistant director: Geli Kalampaka

Cast: Giorgos Gallos (Strepsiades), Nikos Karathanos (Socrates), Aineias Tsamatis (Pheidippides), Karyofyllia Karampeti (Superior Argument), Theodora Tzimou (Inferior Argument), Christos Loulis (First Creditor), Giannis Klinis (Second Creditor), Panos Papadopoulos (First Student), Panagiotis Exarcheas (Second Student)

Chorus of Clouds: Alexandra Aidini, Evdoxia Androulidaki, Panagiotis Exarcheas, Kariofyllia Karampeti, Giannis Klinis, Emily Koliandri, Christos Loulis, Panos Papadopoulos, Elina Rizou, Theodora Tzimou 

Produced by Tagaris Theatrical Productions