Ο θείος Βάνιας – Κριτική

Από τα πλέον γνωστά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, "Ο θείος Βάνιας", που ο Τσέχωφ τον χαρακτηρίζει "σκηνές από τη ζωή στο χωριό σε τέσσερις πράξεις", υπό το σκηνοθετικό βλέμμα της Μαρίας Μαγκανάρη, παίρνει μια νέα πνοή, γίνεται ένα δράμα σύγχρονο, που απευθύνει τα στυγνά ερωτήματα που αφορούν τον άνθρωπο και τη φύση, τη θέση του στον πλανήτη, την ανάγκη του για χαρά και τον κομφορμισμό μιας κοινωνίας εργασίας. 

Η Μαρία Μαγκανάρη, όπως και στις προηγούμενες δουλειές της, εργάζεται προς την κατεύθυνση ενεργοποίησης όλου του θεατρικού χώρου, δεν αφήνει σημείο ανεκμετάλλευτο και δημιουργώντας μια ζεστή και προστατευτική φούσκα, τοποθετεί τους θεατές μέσα στην σκηνική δράση. Η σκηνή με το όπλο είναι από τις πλέον ευφυείς στιγμές όπου τα όρια σκηνής και πλατείας σβήνονται οριστικά, με τους θεατές να γίνονται μάρτυρες της σκηνικής δράσης ως οι αόρατοι κομπάρσοι που κλήθηκαν σε μια γιορτή στο κτήμα του Σερεμπριακώφ, στη ρωσική επαρχία.

Τα σκηνικά της Διδώ Γκόγκου, δεικτικά της ρωσικής κουλτούρας και τα κοστούμια  του Παύλου Θανόπουλου επιστέγασμα των κυρίαρχων χαρακτηριστικών των ηρώων του έργου, φέρνουν το έργο στο σήμερα, ένα vintage σήμερα που συνομιλεί με τις πρόσφατες δεκαετίες που το έπλασαν και το δόμησαν, φλερτάρει με τους κόπους γενιών και τάξεων που τάχθηκαν και αντιτάχθηκαν. Η μουσική επιμέλεια συνοδεύει τους θεατές από την αρχή, όταν εισέρχονται στο χώρο και δημιουργεί την χαρμολύπη της παρέας που βρίσκεται αναπάντεχα σε ένα επαρχιακό σπίτι σε στιγμές διακοπών, ενεργοποιώντας τον χώρο και βάζοντας ήδη τις συνθήκες υπό τις οποίες θα παρακολουθήσουμε την παράσταση. 

Όλοι οι ερμηνευτές της παράστασης αντανακλούν τα στοιχεία που προανέφερα, κυρίως παίζοντας τον ρόλο τους με την αλήθεια του σήμερα, με το ζωώδες ένστικτο που ακτινοβολεί στην επαρχία, την πραγματικότητα του μόχθου που στήριξε μια «Μόσχα» στην οποία αν και την έχτισαν με τη δουλειά τους δεν ανήκουν και δεν θα ανήκουν ίσως ποτέ. Ο Κώστας Κουτσολέλος είναι ένας συντετριμμένος Θείος Βάνιας, ένας ζωντανός Θείος Βάνιας και η Σύρμω Κεκέ μια δυνατή Σόνια που αγαπά την ευαλωτότητα της και γι’ αυτό μπορεί να τους φροντίσει όλους. Ο μονόλογος της στο τέλος είναι το επιστέγασμα όλης της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας, μια συλλογική συνείδηση πεφρασμένη από την ψυχή μιας κοπέλας που δεν έχει αυταπάτες, σπαρακτικός και έντιμος. Ο Δημήτρης Ντάσκας στο ρόλο του εργάτη, δίνει το παρόν από την αρχή ως το τέλος, με μοναδική παρουσία είτε μουσικά είτε θεατρικά, άλλωστε αυτός είναι που στηρίζει σαν εργάτης στο κτήμα την δυνατότητα στον Καθηγητή, στη Μητέρα, τη Γιελένα, ακόμα και στον Βάνια και τον Αστρόφ να βιώσουν το δράμα τους. 

Ο Τσέχωφ το 1896 οραματίζεται ένα μέλλον πιο κοντά στις ανθρώπινες αξίες. Παρακολουθώντας την παράσταση του Θείου Βάνια το 2019, φοβούμαι ότι είμαστε στο ίδιο σημείο. «Τι να κάνουμε όμως, πρέπει να ζήσουμε ! Θείε Βάνια, θα ζήσουμε.» 

Info Παράστασης