Ριχάρδος ΙΙΙ* - Κριτική

“What do I fear? Myself? There’s none else by. Richard loves Richard; [...] What, myself upon myself? Alack, I love myself. Wherefore? For any good That I myself have done unto myself? O, no! Alas, I rather hate myself For hateful deeds committed by myself. I am a villain. Yet I lie. I am not. Fool, of thyself speak well. Fool, do not flatter.” (William Shakespeare, Richard III, Act 5, Scene 3)

Ο Ανδρέας Φλουράκης κάνει μια ελεύθερη διασκευή του έργου του Σαίξπηρ, δηλαδή μέσα στο σαιξπηρικό κείμενο, εγκιβωτίζονται μια ιστορία κακοποίησης και εκμετάλλευσης και η μεταφορά της στα ΜΜΕ.  Κατά τη διάρκεια των προβών για το ανέβασμα του σαιξπηρικού Ριχάρδου III, ένας σκηνοθέτης φέρεται αυταρχικά και παρενοχλεί τους ηθοποιούς του. Όσο οι πρόβες προχωρούν ο σκηνοθέτης, που έχει κρατήσει για τον εαυτό του και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, γίνεται όλο και πιο πιεστικός, ειδικά απέναντι σε έναν νεαρό ηθοποιό, οδηγώντας τις πρόβες στα άκρα. Πολλά χρόνια μετά το ανέβασμα της παράστασης, ο ηθοποιός αποφασίζει να μοιραστεί την ιστορία του.   

Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη σκηνοθετεί αυτή την παράσταση μέσα στην παράσταση με την εγκιβωτισμένη αφήγηση των γεγονότων από τον ηθοποιό που υπέστη την συστηματική κακοποίηση και παρενόχληση, με εξαιρετική σαφήνεια και καθαρότητα των προθέσεων. Το έργο σχολιάζει την προσωπικότητα του σκηνοθέτη μέσα από την σκηνοθετική του προσέγγιση, δημιουργώντας πολύ κωμικές σκηνές, όπως η πρόβα της χορογραφίας με τις καρέκλες, σαν δείγμα πρωτοπορίας, την στιγμή που ο ίδιος παίζει χωρίς πειραματισμούς. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι η διπλή διανομή στον ρόλο του νεαρού ηθοποιού, όπου βλέπουμε ένα ρεαλιστικό “πριν-μετά” του ανθρώπου που βιώνει την τραυματική εμπειρία. Ο φέρελπις νέος ηθοποιός που αγωνιά να είναι καλός στο θέατρο, εγκαταλείπει για πάντα τη σκηνή και αναφέρεται στην τραυματική του εμπειρία πολλά χρόνια μετά όταν το κύμα του #metoo φέρνει στην επιφάνεια και στη δικαιοσύνη πολλά πρόσωπα από τον δημόσιο χώρο. Το φινάλε της παράστασης, φέρνει τους δύο εαυτούς σε επαφή, με τον περίφημο μονόλογο για “ένα άλογο”, σε μια εκπληκτική ερμηνεία από τους Γιώργη Παρταλίδη και Σπύρο Κυριαζόπουλο, σε μια πραγματικά υπέροχη σκηνή. 

Ο θίασος της παράστασης, παίζει - προβάρει τον Ριχάρδο ΙΙΙ, και πραγματικά απολαμβάνουμε πολύ καλές ερμηνείες από τον Δημήτρη Καραβιώτη και την Μαρία Καρακίτσου όσο ο Γιώργος Δεμελίδης και ο Γιώργης Παρταλίδης αποτελούν τα δύο νεότερα μέλη του θιάσου που ο σκηνοθέτης ακόμα δεν έχει αποφασίσει τι ρόλο θα τους δώσει. Οι δύο ταλαντούχοι ηθοποιοί εναλλάσσονται στους ρόλους, ενώ η προτίμηση του σκηνοθέτη - πρωταγωνιστή για έναν “επωφελούμενο” φαίνεται ξεκάθαρα. Ο Ορέστης Τζιόβας παίζει τον ρόλο του σκηνοθέτη - πρωταγωνιστή χωρίς περιφράσεις, υποδύεται έναν εξόφθαλμα νάρκισσο, υπερόπτη που εκβιάζει ανθρώπους και καταστάσεις ακριβώς όπως και ο Ριχάρδος. Η “σιωπηρή συναίνεση” που αναφέρει η δημοσιογράφος στον ηθοποιό που εξομολογείται την κακοποίηση που υπέστη, είναι μια παγίδα: μέσα στο σαιξπηρικό έργο η έννοια της συναίνεσης υποβόσκει παντού, στην σχέση Ριχάρδου και Μπάκιγχαμ, Ριχάρδου και Βασίλισσας, αλλά η συναίνεση δεν ισχυει επί της αρχής και επί του συνόλου, δηλαδή επειδή η Ανν παντρεύεται τον Ριχάρδο αυτό σημαίνει ότι του δίνει την άδεια να την σκοτώσει;

Συνολικά ενώ βλέπουμε ωραίες ερμηνείες σε επιλεγμένες σκηνές του έργου, με καλή σκηνοθεσία, φρονώ ότι η δραματουργική διαδικασία παρέμεινε στην χαρτογράφηση των δραματικών συνθηκών. Η δραματουργία δεν διερεύνησε τις βαθύτερες αφορμές και αιτίες που κάτι τόσο πρόδηλα διεστραμμένο και βίαιο λειτουργεί επί σειρά ετών με μια ανοχή που τείνει να γίνει συνενοχή.

*“Ποιόν φοβούμαι; τον εαυτό μου; Άλλος κανείς δεν είναι εδώ. Κι’ αγαπάει ο Ριχάρδος το Ριχάρδο. [...] Να τιμωρήσω τον εαυτό μου ; Αλίμονο, αγαπώ τον εαυτό μου ! Για ποιο λόγο; Για τίποτα καλό που ’κανα εγώ ο ίδιος στον εαυτό μου; Ω όχι, αλίμονό μου, τόν μισώ τον εαυτό μου, για τα απαίσια τα εγκλήματα που έχω διαπράξει ο ίδιος! Είμαι παλιάνθρωπος !—μα ψέματα, δεν είμαι.”(Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Ριχάρδος ΙΙΙ, μετάφραση Κ. Καρθαίος)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ 

Ελεύθερη διασκευή: Ανδρέας Φλουράκης, Σκηνοθεσία-Δραματουργική Επεξεργασία: Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη , Δραματολόγος: Ξένια Γεωργοπούλου, Πρωτότυπη μουσική: Κώστας Νικολόπουλος, Κίνηση-Χορογραφίες:  Σοφία Μαρτίου, Σκηνικά- Κοστούμια: Χαρά Κονταξάκη, Φωτογραφίες: Υπατία Κορνάρου, Τρέιλερ: Στέφανος Κοσμίδης, Βοηθός Σκηνοθέτη: Ανδρομάχη Κωστογιαννοπούλου, Υπεύθυνη επικοινωνίας: Χρύσα Ματσαγκάνη 

Παραγωγή Animatheatre

Ηθοποιοί με σειρά εμφάνισης: Ορέστης Τζιόβας, Σπύρος Κυριαζόπουλος, Γιώργης Παρταλίδης, Ντένια Ψυλλιά, Μαρία Καρακίτσου, Δημήτρης Καραβιώτης, Γιώργος Δεμελίδης, Δανάη Τάγαρη.

ΘΕΑΤΡΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ, Ευμολπιδών 45, Γκάζι, Τηλέφωνο: 21 03464380

Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη στις 21:15, Σάββατο στις 19:00, Κυριακή στις 21:15

Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 15€, Μειωμένο: 13€, Ομαδικά (άνω των 15 ατόμων): 11€, Ατέλειες: 8€ 

Διάρκεια παράστασης: 95 λεπτά

Προπώληση εισιτηρίων: more.com 

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.