Το Καινούργιο Σπίτι – Κριτική

Ένα κομψό και γοητευτικό ζευγάρι νεόνυμφων ετοιμάζεται να εγκατασταθεί στο καινούριο του σπίτι, ένα σπίτι που ακόμα μαστορεύουν και ανακαινίζουν. Όλοι το θαυμάζουν αυτό το σπίτι, αυτό το σπίτι που νοηματοδοτεί το κοινωνικό τους στάτους, την αισθητική, την μόδα, κι όλοι έχουν να προσθέσουν, να αλλάξουν και να σχολιάσουν την προοπτική μιας τέτοιας κατοικίας. “Το καινούριο Σπίτι” του Κ. Γκολντόνι, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1760, κι εκδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα το 1767, γραμμένο σε Βενετσιάνικη διάλεκτο. Πρόκειται για ένα έργο σε τρεις πράξεις που παρακολουθεί την μετακόμιση, του Αντζολέτο και της Καικιλίας, μαζί με την αδελφή του πρώτου Μενεγκίνα, στο καινούριο τους σπίτι, σχολιάζει τον κοινωνικό περίγυρο, και αναφέρεται στις οικογενειακές υποχρεώσεις ως προς τον γάμο, την προίκα και τις παραδόσεις. 

Ο Γιάννης Σκουρλέτης, σκηνοθετεί το έργο του Γκολντόνι, σε νέα μετάφραση της Ειρήνης Μουντράκη, στήνοντας ένα εικαστικά και ερμηνευτικά πολυδιάστατο παίγνιο αναφορών και συγκερασμών καλλιτεχνικών ρευμάτων. Όλα τα καλλιτεχνικά μέσα και είδη, συναντώνται στο φυσικό χωνευτήρι της ζωής, ένα προθάλαμο καθαρτηρίου, ήτοι ένα Μαυσολείο, όπου ο αναγεννησιακός λευκός άγγελος που δεσπόζει στο κέντρο του, προσβάλλεται ή τεχνιέντως συμπληρώνεται από τον έκπτωτο άγγελο. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Σκουρλέτη, ενώ στην ουσία είναι παραπομπές ετερόκλιτων ειδών, κατά κάποιο ιδιαίτερο τρόπο όλα φέρνουν μια επίφαση εικονογραφημένου τόμου: σαν να έσμιξαν οι Σέιλορ Μουν της Ναόκο Τακεούτσι, με τους Βοργίες των Χοδορόφσκι και Μανάρα, ίσως ακόμη και μια ανεπαίσθητη παρουσία Ελλήνων Εικονογράφων όπως ο Ευάγγελος Τερζόπουλος, στον τρόπο που παρατίθενται οι φιγούρες στο “καρέ” της σκηνής. 

Μέσα σε αυτό το αναπόφευκτα ορισμένο σχήμα παράστασης, οι ερμηνείες των ηθοποιών, υποκύπτουν κάτω από το σχήμα του ρόλου, και με εξαιρετική τεχνική αρτιότητα προφέρουν εκ νέου τα λόγια του Γκολντόνι, τοποθετώντας τα σε ένα νέο σχήμα. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως αυτό το σύγχρονο σχήμα, είτε πρόκειται για μια υπηρέτρια κυριολεκτικά ερμηνευμένη ως Πριγκίπισσα του Φεγγαριού, είτε για τον Σγκουάλντο τον εργολάβο που θυμίζει τον Λιμπεράτσε, ή την Μενεγκίνα που σου φέρνει στο νου μια περσόνα της Λαίδης (Άντζελα Δημητρίου), οι ηθοποιοί διατηρούν τον συντηρικό πυρήνα των ρόλων της Κομέντια αλλά τον εξωτερικεύουν μέσα από εναλλακτικά καθολικά προσωπεία. Και σε αυτό το σημείο φαίνεται η βαθιά μελέτη στο έργο και την ανανεωτική ματιά του Γκολντόνι ως προς το Ιταλικό Θέατρο, όπου πρακτικά προωθεί τις ρεαλιστικές σκηνές συχνά εις βάρος της ποίησης και του λυρισμού. 

“Το Καινούριο Σπίτι”, σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη, απαιτεί παρά την αισθητική και εικαστική του διάθεση, μια εγκεφαλική διεργασία της εικόνας και του λόγου, των πολύπλοκων σχημάτων που επιτυγχάνουν να επανατοποθετήσουν το έργο του Γκολντόνι ως ένα σύγχρονο ανάγνωσμα της κοινωνικής Ιστορίας, καθώς το όποιο πατριαρχικό καθεστώς εξακολουθεί να επιδρά στην ανάπτυξη των κοινωνιών. Ο Ρολάν Μπαρτ αναφέρει στο βιβλίο του “Ο Βαθμός Μηδέν της Γραφής”: “Η χειροτεχνική γραφή, που ανήκει στην κληρονομιά του αστισμού, δεν διασαλεύει καμιά τάξη· ο συγγραφέας, στερημένος από άλλες ευκαιρίες ν' αγωνιστεί, διακατέχεται από ένα πάθος που είναι αρκετό για να τον δικαιώσει: το ξεγέννημα της μορφής”. Αυτή ακριβώς η φράση για την υποφαινόμενη συνοψίζει τον τρομακτικό άθλο αυτής της παράστασης, που συγκεράσει την σπουδή με τις παραστατικές τέχνες σαν μια εναλλακτική διάλεξη σε ανοικτό ακροατήριο.

Info Παράστασης