Top Girls – Κριτική

Η Μαρλίν, μόλις πήρε προαγωγή, και το γιορτάζει, με ένα δείπνο, με προσκεκλημένες μια ιδιόρρυθμη γυναικοπαρέα. Στην Αγγλία της Θάτσερ, ποια είναι η μάχη που δίνει μια γυναίκα; Όταν ακόμα, η επιτυχία ορίζεται με αντρικούς όρους, τι καλείται να θυσιάσει μια γυναίκα για να έχει την αναγνώριση που της αξίζει; Τι θυσίασαν γυναίκες που έγραψαν ξεχωριστά κεφάλαια στην Ιστορία, προκειμένου να πάρουν μια θέση που δικαιωματικά τους άνηκε βάσει ευφυίας, ταλέντου και θέλησης, όμως όχι και φύλου. 

Το TOP GIRLS έκανε πρεμιέρα στη Μεγάλη Βρετανία το 1982 απ’ το Royal Court Theatre. Και, όχι τυχαία, παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου (2019). Η Caryl Churchill, μια συγγραφέας που ξεκίνησε από την μελέτη του Μπρεχτικού θεάτρου, και του Θεάτρου της Σκληρότητας, με πολιτική και κοινωνική γραφή, φέρνει μέσα από το έργο της TOP GIRLS, μια σκωπτική και πολυσύνθετη ματιά, όχι μόνο ως προς την γυναικεία χειραφέτηση, αλλά και ως προς την πολιτική θεώρηση ενός συστήματος αξιών που μπορεί να αναφέρεται στην Θατσερική Αγγλία, όμως έχει καίριο σχολιασμό στο σήμερα. 

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα: «Οι πραγματικές μάχες, άλλωστε, δεν περιορίζονται σε συνθηματολογία και συναισθηματολογία. Δίνονται χαμηλότονα και σε προσωπικό επίπεδο, μέσα από την ενδοσκόπηση και την ανάληψη των ευθυνών.» Πραγματικά η σκηνοθετική του προσέγγιση, ολοκληρώνεται μέσα από τα λόγια του. Μεταφέρει ακέραια την ιστορικό – κοινωνικό – πολιτική ατμόσφαιρα, της περιόδου που γράφτηκε το έργο, και εκμεταλλευόμενος την πολιτική συγκυρία του Brexit, έξι χρόνια μετά τον θάνατο της Σιδηράς Κυρίας, παρουσιάζει το έργο της Caryl Churchill, πιο επίκαιρο από ποτέ. Η τελευταία σκηνή του έργου, συνοψίζει με τον πιο λιτό αλλά ταυτόχρονα πλουραλιστικό τρόπο, την προβληματική της γυναικείας χειραφέτησης, ως εκμετάλλευση εκατέρωθεν της εδραίωσης ενός συστήματος που δεν αναδεικνύει την μοναδικότητα – διαφορετικότητα αλλά αναπαράγει την αντιπαλότητα και την ανταγωνιστικότητα στον βαθμό της εξόντωσης. 

Επτά γυναίκες ερμηνεύτριες καλούνται να ερμηνεύσουν τους χαρακτήρες του έργου TOP GIRLS, με μεγάλο βαθμό δυσκολίας, καθώς στο πρώτο μέρος εμφανίζονται ιστορικά και μυθικά πρόσωπα όπως η Πάπισσα Ιωάννα, η Ιζαμπέλα Μπερντ εξερευνήτρια, η Nιτζό αρχικά σύζυγος του αυτοκράτορα και μετέπειτα μοναχή, η Γκριζέλντα χαρακτήρας που αναφέρεται σε πρώιμα κείμενα του Βοκάκιου και η Γκρέτα, που απεικονίζεται σε πίνακα του Πίτερ Μπρέγκελ, με πανοπλία να ηγείται γυναικών χωρικών που εισέρχονται στην Κόλαση.

Υπάρχει μια διάθεση σύνδεσης των αρχικών χαρακτήρων του πρώτου μέρους με τους ρόλους που υποδύονται στο δεύτερο, όπως στην περίπτωση της Αλεξάνδρας Αϊδίνη, η οποία φέρει αρκετά χαρακτηριστικά της Nιτζό, στον ρόλο του δεύτερου μέρους, προσδίδοντας μια μεγαλύτερη ακόμα προοπτική στην αναπαράσταση αυτού του τύπου - ρόλου γυναίκας. Η Βίκυ Βολιώτη, ως Πάπισσα Ιωάννα, είναι ενδιαφέρουσα ως προς το ανεπαίσθητο σχεδόν αδιόρατο σπάσιμο της φωνής όταν αναφέρεται στο τέλος της ζωής της ίδιας και του νεογέννητου της, γεγονός που ενισχύεται από την οργανική σιωπή των συνερμηνευτριών της. Εξαιρετικές η Είρηνη Μακρή, η οποία αρχικά είναι η σερβιτόρα, και στην συνέχεια η Σόνα που αναζητά δουλειά και της παίρνει συνέντευξη η Ευδοκία Ρουμελιώτη η οποία από Γκριζέλντα κάνει το ερμηνευτικό άλμα στην Νελ. Η Ειρήνη Μακρή, μετακινείται με τεχνική υπεροχή από την Σόνα στην Γουίν την φίλη της νεαρής Αντζυ, που υποδύεται η Άλκηστις Πολυχρόνη, εφαρμόζοντας μια υπέροχη προοπτική του πρώτου της ρόλου, της Γκρέτα, ως προς τις διαθέσεις και το θυμικό, στην νεαρή κόρη και ανιψιά που ονειρεύεται ότι σκοτώνει την μάνα της.

Το δίδυμο Μαρία Καβογιάννη και Αλεξία Καλτσίκη συγκρούονται επί σκηνής πολλές φορές, κυρίως λόγω της εναλλαγής ρόλων για την Καβογιάννη, η οποία εμφανίζεται αρχικά ως Ιζαμπέλα, στην συνέχεια ως Κυρία Κίντ, και τελικά ως αδελφή της Μαρλίν, Τζόυς. Υπάρχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ τους αρχικά στην σκηνή όπου ουσιαστικά η κυρία Κίντ θεωρεί πολύ λογικό να παραιτηθεί η Μαρλίν από την θέση στην οποία προήχθει, δεδομένου ότι θα είναι πολύ δύσκολο για τον σύζυγό της να είναι υφιστάμενος, έως την τελική αναμέτρηση τους ως αδελφές που επέλεξαν διαφορετικούς δρόμους. Το ενδιαφέρον της τελικής σκηνής, είναι πως οι δύο αυτές γυναίκες συνδυάζουν τις δύο πλευρές ενός νομίσματος, πως η φυγή και η παραμονή είναι αντίρροπες δυνάμεις της αυτής αφετηρίας. Ο τρόπος που τοποθετούνται στο τραπέζι της καθημερινότητας, σαν αντίποδας στο πρώτο τραπέζι όπου γιορτάστηκαν τα επινίκια της προαγωγής, είναι ενδεικτικός μιας ζωής που καθημερινά σου επιβάλει την ανατροπή και συνεχώς στοχοποιεί και αμφισβητεί τον ετεροκαθορισμό της γυναικείας ταυτότητας.

Τα κοστούμια (Κλαιρ Μπρέισγουελ), και τα σκηνικά (Ευαγγελία Θεριανού), εντυπώνουν απόλυτα την δεκαετία του ’80, ενώ το μουσικό θέμα ενισχύει μια αισθητική που όσοι έχουν δει το «Εργαζόμενο Κορίτσι» του Μάικ Νίκολς (1988), πραγματικά θα μεταφερθούν εκεί. Φυσικά το έργο της Caryl Churchill, είναι πολύ πιο πολυσχιδές και ενδεικτικό μιας κοινωνικό – πολιτικής θεώρησης του ρόλου της γυναίκας, χωρίς να αναιρεί τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν το γυναικείο ψυχισμό. Η παράσταση του Θωμά Μοσχόπουλου, μεταφέρει ακέραια τον λόγο της και προκαλεί τον αναστοχασμό και την επανατοποθέτηση, στο ζήτημα του ρόλου της γυναίκας, σήμερα, σχεδόν ενάμιση αιώνα από τις πρώτες δημόσιες διεκδικήσεις.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος, Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ, Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού, Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος, Βοηθός σκηνοθέτη: Ρωμανός Μαρούδης, Γραφιστική επιμέλεια: Μάριος Γαμπιεράκης - Χρυσούλα Κοροβέση [mavra gidia], Διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Καβαλλάρη, Γραφεία Τύπου & Επικοινωνίας: Ανζελίκα Καψαμπέλη (STEFI & Lynx PRODUCTIONS) -  Ελεάννα Γεωργίου (θέατρο ΠΟΡΤΑ), Φωτογραφίες-Video: Πάτροκλος Σκαφίδας

Μια παραγωγή της Stefi Productions - Γιάννης Μ. Κώστας σε συμπαραγωγή με το θέατρο ΠΟΡΤΑ

Παίζουν: Μαρία Καβογιάννη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Βίκυ Βολιώτη, Αλεξία Καλτσίκη, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Ειρήνη Μακρή, Άλκηστις Πολυχρόνη

Θέατρο Πόρτα, Μεσογείων 59, Αθήνα, τηλ.: 210 77 11 333

Παραστάσεις: Τετάρτη 20.00, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο: 21.00, Κυριακή: 19.00

Εισιτήρια: Τετάρτη 17 ευρώ-Κανονικό, 15 ευρώ-Φοιτητικό & άνω των 65, 12 ευρώ-Ανέργων

Πέμπτη-Παρασκευή 15 ευρώ-Κανονικό, 12 ευρώ-Φοιτητικό και άνω των 65, 10 ευρώ-Ανέργων

Σάββατο-Κυριακή 20 ευρώ-Κανονικό, 15 ευρώ-Φοιτητικό & άνω των 65, 12 ευρώ-Ανέργων

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΠΡΟΠΩΛΗΣΗΣ: Κάθε Πέμπτη 12€