We are leaving – Κριτική

We are leaving – Κριτική

Όλοι φεύγουμε: περιστασιακά, τακτικά, μόνιμα… και φεύγουμε γιατί κάποιος ή κάτι μας καλεί… όμως όσο συζητάμε για το αν και πότε και πως θα φύγουμε, συμβαίνει ότι «μένουμε», και με το «μένουμε» εννοώ «ζούμε»

Ο Krzysztof Warlikowski σκηνοθετεί μια παράσταση που σε γεμίζει αισιοδοξία, παράδοξο ίσως με τόσες κηδείες, όμως αυτό που παραδοσιακά ξορκίζει τον θάνατο (ίσως την μοναδική βεβαιότητα της ζωής), είναι αυτή η ζωώδης ανάγκη να επιβεβαιώσεις με όλες σου τις αισθήσεις ότι ζεις. Η παράσταση «We are leaving» λειτουργεί σε πολλά επίπεδα, σίγουρα όμως η πρώτη αίσθηση είναι η κωμικότητα των καταστάσεων και των χαρακτήρων. 

Σε ένα δεύτερο επίπεδο με ένα πολύ διακριτικό τρόπο, ο σκηνοθέτης έβαλε το θέμα γυναίκα: σύζυγος, μητέρα,αδελφή, ερωμένη, χήρα. Κάθε φορά που κουβαλούσε ένας άντρας μια εκδιδόμενη, αυτή αυτομάτως παρέπεμπε με την ακινησία της σε πλαστική κούκλα.  Πιο ειδικά, η παρουσία μιας αμφιλεγόμενης φιγούρας – όχι ακριβώς τρανς, κάτι πολύ πιο ιδιαίτερο και συμβολικό: αυτή η περσόνα παρίστατο σε όλη τη διάρκεια της παράστασης με διαφορετικούς ρόλους και σου έδινε τροφή για ένα καίριο προβληματισμό ως προς το διεμφυλικό ζήτημα προς μια κατεύθυνση να ξεπεράσεις το φύλο και να μιλήσεις για το ανθρώπινο πλάσμα με όλες τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα πρέπει. 

Η σύντομη αλλά αποφασιστική είσοδος της Αμερικανίδας ‘παρολίγον’ χήρας, εκτός από τα άπειρα gangs, άφηνε περιθώριο μιας πολιτικής αποδόμησης της αμερικάνικης κουλτούρας: reality show, social media, γενικά αυτής της ζωής που βιώνουμε μέσω μιας κάμερας. Κι ενώ θίγεται το βασικό ζητούμενο ότι «πρέπει» να είμαστε χαρούμενοι, οι χήρες που παίζουν μπριτζ «θέλουν» να είναι χαρούμενες. 

Τα σκηνικά παρέπεμπαν σαν ένα πολυμορφικό κινηματογραφικό πλατό ιδιαίτερα λειτουργικό για την σκηνική δράση, και αναδείχτηκαν εξαιρετικά με τους φωτισμούς. Το τρικ με τις πόρτες, σαν να βρισκόμαστε έξω από κινηματογραφική αίθουσα ενώ μέσα παρακολουθούμε μια κηδεία εν εξελίξει, υπήρξε εύστοχο ιδίως επειδή στο τέλος όλη αυτή η δράση φτάνει στο μπροστινό μέρος της σκηνής, καθιστώντας τους θεατές μάρτυρες της κηδείας. Δημιουργούμε άθελα μας ένα μάλλον μακάβριο συσχετισμό ότι «έρχεται η σειρά μας», αφού όλοι οι άλλοι που παρακολούθησαν τις πρώτες κηδείες πέθαναν. 

Στη διάρκεια αυτής της αναδρομής στις ζωές και τον επίλογο 19 ανθρώπων, υπήρξαν στιγμές που η οικειότητα της σκηνικής δράσης μου δημιούργησε ένα περίεργο αίσθημα συνενοχής (πως αντιμετωπίζει ο ενήλικος εγγονός τον εγκλεισμό της γιαγιάς του, ο φόβος του να φύγεις αλλά και το βάσανο του να μείνεις, η ψευδαίσθηση μιας οικογενειακής ευτυχίας). Προσωπικά απόλαυσα και τα 210 λεπτά της παράστασης, κάθε σκηνή ήταν μελετημένη να δίνει τροφή στις επόμενες, κάθε δράση είχε μια μακροχρόνια συνέπεια κι αυτό το κτίσιμο είχε ανάγκη τον χρόνο για να λειτουργήσει και να δράσει.

We are leaving – Review

We all leave: occasionally, regularly, forever… and we leave because someone or something is calling for us… however while we contemplate whether and when and how we will leave, it happens that we “stay”, and by “stay” I mean “live”.

Krzysztof Warlikowski is directing a show that boosts you with optimism, perhaps it looks like a paradox with all the funerals performed, however what traditionally casts away death (maybe the only certainty of life) is that animalistic need to confirm with all your sensations that you live. “We are leaving” is a multiple layers performance, for sure though the first impression is the comic aspect of situations and characters.

Entering deeper, the director points out, in the most discrete manner, the role of woman: wife, mother, daughter, mistress, widow. Interestingly, at the scenes where men would engage into sex with prostitute, they would carry her and she would freeze to the point of resembling a plastic doll. Moreover throughout the play, there was one ambiguous persona – not exactly Trans, but more special and symbolic. That persona has been present throughout the play engaging into different parts feeding on the contemporary issue of the role of genders towards a direction of surpassing gender and speaking out about the needs, desires and obligations of a human being. 

The short but decisive entrance of the American ‘almost’ widow, except for the endless gangs, has given way to a political deconstruction of the “American dream”: reality show, social media, generally of the life through camera. Meanwhile Angela’s moto: “have to be happy” is opposed by the bridge playing widows who “want to be happy”.

The sets looked like a multifunctional cinematic set, adapted to the stage action, and well lit. The stunt with the doors at the back of the stage, as if we are outside a theatre looking through the windows a funeral taking place, has been aimful mostly because towards the end the funeral takes place at the front, closer to the audience. Unconsciously we make a macabre relation that we are coming next, since all the rest who has watched the first funerals are dead.

During this journey at the life of 19 persons, there have been moments when the familiarity of the stage action has triggered in me a bizarre sense of accomplice (e.g. how the adult grandson deals with his granny put in asylum, the fear of leaving but also the burden of staying, the illusion of a happy family life etc). Personally I have enjoyed all 210 minutes of the show, every scene has been well studied to feed in the following ones, every action had a long-term consequence and this structure needs time to function.